Terugdringen redidentiële jeugdhulp: zo thuis mogelijk

Wat willen we bereiken?

We willen dat jongeren zoveel mogelijk thuis of in hun vertrouwde omgeving jeugdhulp krijgen. Door gezinnen te versterken en het sociale netwerk actief te betrekken, willen we uithuisplaatsingen voorkomen. Is verblijf toch nodig? Dan zorgen we voor kleinschalige, veilige en aandachtvolle opvang. We willen dat kinderen opgroeien in een veilige, gezonde in stabiele omgeving. Een plek die voelt als thuis, waar aandacht is voor wie ze zijn en wat ze nodig hebben. Om dit mogelijk te maken moet de huidige manier waarop we jeugdhulp met verblijf organiseren en inzetten veranderen.

Waarom deze verandering?

Te vaak worden kinderen uit huis geplaatst omdat ouders overbelast raken. Soms belanden ze ver van huis en raken hun vertrouwde omgeving kwijt. Onderzoek laat zien dat deze kinderen later vaker problemen ervaren dan kinderen die thuis bleven.

Een behandeling thuis, met goede begeleiding, werkt vaak net zo goed als verblijf. Toch ligt de focus nog te vaak alleen op het kind, terwijl het hele gezin ondersteuning nodig heeft. Denk aan stress door geldzorgen, psychische klachten of sociaal isolement. Door de leefwereld van het gezin te versterken, bouwen we aan blijvende oplossingen.

Welke acties zetten we in?

De afgelopen tijd hebben we belangrijke stappen gezet in het terugdringen van uithuisplaatsingen. Door deze inzet is een positieve beweging gestart, met veelbelovende resultaten. De komende jaren gaan we aan de slag met concrete actielijnen om deze verandering verder vorm te geven.

We voorkomen overbelasting door gezinnen vroegtijdig te ondersteunen. Bijvoorbeeld met steungezinnen, logeerplekken en de Zorgoppas. Deze vormen van gezinshulp bieden kinderen aandacht en de structuur die ze nodig hebben. Ook geven we op die manier ruimte aan ouders en/of verzorgers om op adem te komen. Iedereen heeft een netwerk nodig. Voor kwetsbare gezinnen is steun uit de directe omgeving extra belangrijk. Het helpt overbelasting te voorkomen.

Lees verder over het ontlasten van gezinnen.

Sinds 2020 werken we met de JIM-aanpak: een vertrouwd persoon uit de omgeving van het kind — zoals een tante, buurvrouw of sportcoach — speelt een actieve rol in de hulpverlening.

Vanaf 2023 kreeg deze aanpak extra aandacht via het landelijke JIMPact. Ruim 3000 professionals volgden een training. Werken met JIM’s vergroot het vertrouwen van kinderen en gezinnen én het werkplezier van professionals.

De JIM-methodiek is opgenomen in het programma van eisen voor jeugdhulp. Sinds januari 2025 werken Entrea Lindenhout, Karakter en Pluryn samen in het Inverbindingsteam.

Lees hier meer over JIM.

Iedere jongere verdient een veilige, liefdevolle plek om op te groeien. Pleegzorg biedt die plek, maar het aantal beschikbare pleeggezinnen blijft te laag. Ook eindigen sommige plaatsingen voortijdig.

We investeren in voorlichting, werving en ondersteuning. Daarnaast stimuleren we netwerkpleegzorg: plaatsing bij familie of bekenden van het kind. Deze vertrouwde omgeving maakt de overgang minder belastend.

Een breed aanbod van pleegouders vergroot de kans op een goede match. En een goede match verkleint de kans op vroegtijdige beëindiging.

Lees meer over pleegzorg

Soms is verblijf elders onvermijdelijk. Dan zorgen we voor kleinschalige, veilige opvang, met aandacht voor de rol van ouders. Ook als hun kind tijdelijk ergens anders woont, blijven ouders betrokken.

We zetten in op zorg die kinderen helpt groeien in zelfstandigheid en zelfvertrouwen. De Verklarende Analyse maakt onderdeel uit van het proces: we kijken niet alleen naar gedrag, maar ook naar de oorzaken. Het Bovenregionaal Expertisenetwerk Gelderland (BOEG) ondersteunt hierbij.

Bij een crisissituatie doen we er alles aan om een uithuisplaatsing te voorkomen. We schakelen snel, werken zorgvuldig en betrekken het gezin hulpverleners. Een helder stroomschema maakt duidelijk wie wat doet en wanneer.

Lukt thuisblijven niet? Dan zorgen we voor een veilige plek met rust en continuïteit, zonder onnodige overplaatsingen. We zien een crisis niet als eindpunt, maar als kans. Samen met het gezin zoeken we naar duurzame oplossingen, binnen hun eigen leefwereld. We werken volgens de principes van circulaire zorg: duurzaam, herstelgericht en samenhangend.

Lees hier meer over onze crisisaanpak en het voorkomen van uithuisplaatsingen.

De G7 is een samenwerking van de zeven Gelderse jeugdregio’s om de meest specialistische jeugdhulp te borgen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de toegang tot voldoende en kwalitatief goede jeugdhulp. Zij werken met elkaar samen in jeugdregio’s om deze hulp in te kopen. Ook bouwen we samen met lokale teams, aanbieders en jeugdbescherming aan een lerend netwerk. We zorgen voor maatwerk voor jongeren met complexe problematiek. Door het gezamenlijk leren, ontwikkelen en innoveren, realiseren we een passend zorgaanbod voor kwetsbare jeugdigen en gezinnen in het Rijk van Nijmegen.

Lees meer over de zeven Gelderse jeugdhulpregio’s.

 

We bouwen gesloten jeugdhulp af. Grootschalige instellingen maken plaats voor kleinschalige zorg-onderwijsvoorzieningen, waar jongeren integrale hulp krijgen vanuit meerdere domeinen.

Op deze locaties werken professionals samen aan nieuw vakmanschap: met diverse expertises én met oog voor de relatie. Jongeren voelen zich veilig, gezien en gesteund: een basis om vrijheidsbeperkende maatregelen te voorkomen.

We onderzoeken of deze aanpak werkt, zodat gesloten plaatsingen in de toekomst niet meer nodig zijn.

Lees meer over Consortium Kleinschaligheid in de Jeugdhulp.

 

Snel de juiste hulp: dat willen we allemaal voor jongeren en gezinnen met ernstige problemen. Vaak lukt dit, maar voor de meest kwetsbare jongeren soms ook niet. Dat probleem pakt de Gelderse jeugdalliantie samen met de 7 Gelderse jeugdregio’s aan. Wij bundelen onze krachten om de hoogspecialistische jeugdhulp in Gelderland beter te organiseren.

De Gelderse Jeugdalliantie is een netwerk van vijftien jeugdhulporganisaties. gezamenlijk doel is om jongeren met complexe hulpvragen sneller en beter helpen, ook als daar meerdere aanbieders voor nodig zijn. Het netwerk heeft expertise op gebied van: LVB, GGZ, J&O, forensisch en verslaving.

De samenwerking is aanvullend op wat lokaal en regionaal al gebeurt. Ook het Bovenregionaal Expertteam (BOEG) speelt hierin een belangrijke rol: zij zorgen dat jongeren met lastige hulpvragen niet tussen wal en schip vallen.

Lees meer hierover op de website van Gelderse Jeugdallliantie De Gelderse Jeugdalliantie.

Contactpersoon:
Annegien Lange